De veertigste verjaardag van Merlina werd uitgebreid onder de aandacht gebracht in de pers.
Een selectie van de artikels die naar aanleiding van die veertigste verjaardag en het verschijnen van het boek van Peter Van Camp zijn verschenen kan u hieronder terugvinden.
Iconische jeugdreeks “Merlina” blaast 40 kaarsjes uit.
“Nooit durven dromen dat dit zo’n succes zou worden”
“Efficiënt en discreet wordt de waarheid compleet, want al is het mysterie nog zo groot, Merlina legt de waarheid bloot.” Wie kind was in de jaren 80 zal zich deze legendarische slagzin wellicht nog herinneren. De jeugdreeks "Merlina", die tussen 1983 en 1988 te zien was op de toenmalige BRT (nu VRT), blaast 40 kaarsjes uit. Peter Van Camp brengt met zijn boek "Merlina en de parafix" het verhaal achter de schermen. Lea Couzin (88), die Merlina vertolkte, blikt terug op de iconische reeks, en op het abrupte einde in 1988
Vijf jaar en vijfennegentig afleveringen lang hield "Merlina" jonge kijkers in Vlaanderen én Nederland in de ban. De reeks, geregisseerd door Gie Lavigne en geschreven door Jef Elbers, vertelt het verhaal van detectivebureau Merlina in het fictieve stadje Ravenburg. Hoofdpersonages Merlina (Lea Couzin), ex-matroos Pol (Paul Ricour), nichtje An (Mieke Bouve) en uitvinder Napoleon (Jan Reusens) nemen het in iedere aflevering op tegen de kwaadaardige Sardonis (Raf Reymen).
Met zijn boek "Merlina en de parafix" viert auteur Peter Van Camp, die eerder "Kinderen van Zeppos" schreef, het veertigjarig bestaan van de legendarische BRT-reeks. Lea Couzin blikt terug op drie memorabele afleveringen. "Jarenlang heb ik Merlina met veel plezier en overgave gespeeld. Het is enorm prettig om al die herinneringen opnieuw op te rakelen", vertelt de actrice aan VRT NWS.
1. De eerste aflevering: "Codenaam Waterman"
De allereerste aflevering van "Merlina", "Codenaam Waterman", verscheen op 8 januari 1983, iets na 18 uur. Van Camp beschrijft de aflevering als "hallucinant". Er wordt nog niet veel gezegd en de personages hebben nog geen typische gewoontes en uitspraken (denk aan Pol's fameuze "akkerdjie").
Toch verliep het voor Lea Couzin allemaal vrij vlot. "Merlina spelen voelde meteen heel natuurlijk aan. Aanvankelijk mochten er van "Merlina"-producer Bob Davidse, beter bekend als Nonkel Bob, 8 afleveringen bedacht worden. Het was een droom die uitkwam om haar uiteindelijk in bijna 100 afleveringen te mogen vertolken", vertelt Couzin. "Fantastisch toch, jarenlang een advocate spelen, zonder er echt een te moeten zijn."
2. De meest griezelige aflevering: "De vampieren van Ravenburg"
Een legendarische aflevering die in het geheugen van Generatie X gegrift staat? "De vampieren van Ravenburg". Wanneer An, Merlina en Napoleon veranderen in vampieren, proberen ze Pol te pakken te krijgen. Ook al blijkt het achteraf te gaan om een akelige nachtmerrie, toch zorgde de aflevering op 28 februari 1987 voor slapeloze nachten bij heel wat jonge kijkers.
Couzin, die zich tijdens de opnames van geen kwaad bewust was, zegt dat ze de impact van de aflevering onderschat had. "Nog niet zo lang geleden hebben mijn man, Staf (Van Berendoncks), en ik "De vampieren van Ravenburg" herbekeken. En het moet gezegd: de aflevering is echt wel griezelig, zeker voor kinderen van 10. Zij geloofden natuurlijk dat ik echt een vampier was geworden."
3. De laatste aflevering: “Superenzymen”
"Het einde van "Merlina" was vrij abrupt, zonder ceremonie, zonder officieel afscheid", herinnert Lea Couzin zich. In 1988 trekt de BRT de stekker uit het kijkcijferkanon. Door de zwakke gezondheid van Jan Reusens haalt de reeks de kaap van 100 afleveringen net niet. "Ik herinner me eigenlijk vrij weinig van die laatste aflevering, "Superenzymen", en ik denk dat hetzelfde geldt voor mijn collega's van toen", vertelt Couzin.
Toch gebeurt er in die 95e aflevering iets historisch: Médard Stapel (Jan Moonen), de onbekwame adjunct-commissaris van Ravenburg, legt zijn eed af en wordt officieel commissaris. Eindelijk mag hij het prefix "adjunct" achterwege laten. Samen met Pol is hij het enige personage dat de overstap maakt naar "Postbus X", de opvolger van "Merlina".
"Dat de reeks zo plots eindigde, heb ik altijd heel jammer gevonden, ik had Merlina gerust nog wat langer willen spelen", vertelt Couzin. "We zijn elkaar gelukkig steeds blijven opzoeken. Nu nog pak ik af en toe een pintje met de cast van toen."
Bron: www.vrtnws.be
Auteur: Sofie Debeuckelaere
Datum: 26/11/2022
De iconische jeugdreeks die iedere zaterdagavond tot twee miljoen kijkers voor de buis lokte
Vraag late dertigers, veertigers en jonge vijftigers naar hun favoriete jeugdprogramma, en het antwoord zal negen op de tien ‘Merlina’ zijn. De reeks over een detectivebureau was van 1983 tot 1988 een kijkcijferkanon, met elke zaterdagavond tot 2 miljoen kijkers uit Vlaanderen en Nederland. Al is het mysterie nog zo groot, veertig jaar na de eerste aflevering legt een nieuw boek van Peter Van Camp de waarheid bloot.
Knipoog naar Suske en Wiske
Auteur Peter Van Camp bekeek alle afleveringen van Merlina opnieuw. “En het is duidelijk: Suske en Wiske zijn nooit veraf. De verhalen zijn op dezelfde manieren opgebouwd. Twee goeie vrienden beleven avonturen, of dat nu Suske en Wiske of Pol en An zijn. Er is een opmerkelijke tante: Sidonia en Merlina. En er kan altijd gerekend worden op een inwonende professor: Barabas in het ene geval en Napoleon in het andere.” Krimson kan je zelfs vervangen door Sardonis. Van Camp: “Het is vrij ironisch dat toen er uiteindelijk een stripversie kwam van de avonturen van het detectivebureau, die grandioos zou floppen.”
Pol(ycarpus) Tack: één personage, meerdere series
Van hoeveel markten kan je thuis zijn? Veel, in het geval van Polycarpus Tack, het personage gespeeld door Paul Ricour (79). In 1977 dook hij voor het eerst op als Pol De Matroos in de jeugdserie De opkopers. Toen dat programma stopte, moest Pol op zoek naar nieuw werk. Dat vond hij in het detectivebureau Merlina, waar hij mysteries oploste en schurken bij de lurven vatte, samen met An “de schrandere”.
Ricour was er veel meer dan acteur. Scenarist Jef Elbers liet hem als eerste de verhalen lezen, nog vóór de regisseur. En hij was verantwoordelijk voor de casting, zoals Merlina zelf. Er werd eerst aan Ann Petersen gedacht. “Maar ik had een beter idee. Ik had Lea Couzin gezien in een theaterproductie waarin ze teksten bracht van Simon Carmiggelt. Een deftige dame, dacht ik toen, ideaal voor de rol van Merlina.” Mieke Bouve (An) vroeg hij na haar afstudeerexamen aan het conservatorium of ze in de reeks wilde stappen.
Na Merlina bleef zijn eigen personage bestaan. Hij werd journalist bij de krant De Ravenburgse Post in de nieuwe jeugdreeks Postbus X. En daarna zou Pol nog cafébaas worden in de reeks Interflix. Die reeks was meteen het einde voor de Dienst Jeugd van de toenmalige BRT. Daarna begon Ketnet. Tabula rasa voor de kinderen.
Napoleon vond de iPhone uit
“Waterman roept Merlina. Waterman roept Merlina.” An zei het in haar ‘appendiscoop’. Op dat moment zwaaide een kastje open in het kantoor van Merlina in de Notenlaarlaan in Ravenburg, en konden ze met elkaar praten. Mét video. En dat was visionair. In de ruimtevaart werd het wel al toegepast, maar zomaar vanop straat, met iets wat je in je hand kon vasthouden? Dat kunnen we pas sinds de iPhone4 die in 2010 op de markt kwam.
Het was maar een van de uitvindingen van Napoleon (Jan Reusens). De bekendste én meest gebruikte is de parafix, een paraplu waarmee je mensen tijdelijk tot een standbeeld flitst. Handig voor adjunct-commissaris Stapel als hij boeven moest arresteren. De AKK, anti-kogelkrant, was dan weer een kogelwerend schild dat er uit zag als een normale krant.
De computer van Napoleon heette Evarist en kon op alle vragen antwoord geven. Het was het internet avant la lettre. Met de Kirlianioid kon je dan weer foto’s in het verleden maken, met speedsweet reed je auto twee keer zo snel, en met WaWa of waarheidswalm kon Napoleon zien wie loog en wie de waarheid sprak.
Ravenburg bestaat niet echt
Als u in een nostalgische bui de Notenlaarlaan 35 in Ravenburg, het kantoor van Merlina, wil bezoeken, kan u zich die moeite besparen. Het dorpje, dat ook het decor was voor de latere jeugdseries Postbus X en Interflix, bestaat niet. “Ik denk dat ik destijds die naam heb voorgesteld”, zegt Paul Ricour. “Ik was geïnspireerd door Ravensburger, de Duitse producent van spelletjes en puzzels.”
De buitenopnames gebeurden in de Vlaamse rand rond Brussel, vaak in Dilbeek en Lennik. Het kantoor van Merlina en de uitvinders-keuken van Napoleon waren dan weer in een studio in Bonheiden.
Verwacht geen Hollywood-glitter bij die televiestudio’s. Het programma werd opgenomen in een atelier in de tuin van een gepensioneerde decorbouwer van de VRT. Om iets bij te verdienen bood hij het aan aan de Dienst Jeugd. Mieke Bouve: “Een studio? Ik vond het eerder een veredeld tuinhok.” Ook Ludo Hellinx, die er opnames had voor Postbus X en Interflix, werkte er heel vaak. “In de winter bevroor je er, en in de zomer dreef je op je eigen zweet.”
De schetsen van Frank Dingenen
Zijn grote doorbraak met Meester, hij begint weer was pas voor een paar jaar later, maar toen Merlina begon, werkte de jonge Frank Dingenen wel al bij de BRT. Op een feestje zag de regisseur van Merlina hem een paar schetsen maken. “Ik vroeg hem meteen of hij tekeningen wou maken van de hoofdrolspelers”, zegt Guy Lavigne. Die tekeningen werden in de eerste begingeneriek gecombineerd met bewegend beeld.
De échte naam van Napoleon, Jan Reusens, was in die generiek trouwens maandenlang met dubbele ‘s’ te zien.
Nooit het scherm gehaald: de link tussen Sardonis en Merlina
Het kwaad kreeg in Merlina een naam, maar nooit een gezicht. In de eerste jaargangen zat de leider van de Sardonianen weggestoken in het halfdonker. In de laatste seizoenen kwam hij wel in beeld, maar verstopte hij zich achter een babymasker.
Dat er een speciale band was tussen Merlina en Sardonis was duidelijk. Ze hadden elkaars nummer en spraken af op geheime plaatsen om te onderhandelen. Maar wat de kijker niet weet, is dat Sardonis eigenlijk een halfbroer is van Merlina, een zoon van haar vader uit zijn eerste huwelijk. “Eigenlijk wilden we dat in de honderdste en laatste aflevering van Merlina uit de doeken doen”, zegt scenarist Jef Elbers. “Dat Sardonis een man is die op het verkeerde pad raakte en altijd jaloers was op zijn halfzus.” Maar om privé- en gezondheidsredenen haakte Napoleon (Jan Reusens) af na aflevering 95. De apotheose is dus nooit opgenomen, maar verscheen wel in een boek.
Rode mini met bollen, voor discreet detectivewerk
Een goeie serie heeft een iconische auto. Geen Mr. Bean zonder gele mini. Geen The A-Team zonder zwart busje. Geen Kapitein Zeppos zonder varende Amphicar. En dus ook geen Merlina zonder de Memobil: een rode mini met witte bollen. Niet meteen discreet voor een detectivebureau.
De auto werd geleverd door John Lambrechts uit Brussel. “Ik liet hem maken voor mijn vrouw haar verjaardag. Toen ik Jef Elbers in een Italiaans restaurant hoorde vertellen dat hij een iconische wagen zocht, heb ik hem aangeboden”, zegt Lambrechts daarover. “Ik herinner me een draaidag in Ternat. De oplegger die de Mini bracht, werd echter bestormd door kinderen.
Verder rijden was niet mogelijk, op hen inpraten lukte niet. Uiteindelijk is zelfs de politie tussenbeide moeten komen.” Daarna werd de auto altijd ‘gecamoufleerd’ vervoerd. Slechterik Sardonis was trouwens even weinig discreet, in zijn bestelbusje met ‘Sardonis’ op.
De échte An speelde nooit Stratego
Geen aflevering of Pol en An speelden een spelletje Stratego, in afwachting van alweer een mysterie dat ze moesten oplossen. Actrice Mieke Bouve won altijd. En dan reageerde Pol met zijn vaste vloekwoord Akkerdjie. “En zeggen dat ik de spelregels nooit heb gekend”, zegt Mieke Bouve. “Ze zegden me welke zet ik moest doen en wat ik moest zeggen. Het spelletje interesseerde me eigenlijk niet.” Niet dat ze tegen gezelschapspelen is. “Straks komen er nog vrienden op bezoek voor een avondje Rummikub. Geef mij maar woordspelletjes. Cijfers en strategie zijn niets voor mij. Ik heb behalve in de Merlina-studio nooit Stratego gespeeld.”
Bron: www.nieuwsblad.be
Auteur: Jan Claeys
Datum: 26/11/2022
Wie in de jaren tachtig als kind tv keek, was ongetwijfeld verslingerd aan ‘Merlina’. Het detectivebureau van tante Merlina met de verleidelijke Ann, de klungelige Pol en de geniale uitvinder Napoleon zorgde voor een legendarische jeugdserie, waar voormalig VTM-journalist Peter Van Camp nu een nostalgisch boek over schreef. ‘Merlina en de parafix’ werd zaterdag voorgesteld in aanwezigheid van de nog levende hoofdacteurs Lea Couzin, Mieke Bouve en Paul Ricour.
Videoverslag uit het VTM Nieuws van 26/11/2022
Bron: www.hln.be
Auteur: Aagje Vanthomme
Datum: 26/11/2022
Bron: www.hln.be
Auteur: Hans Luyten
Datum: 28/11/2023